REM-slaap gedragsstoornis
RBD
REM-sleep behavioral disorder (RBD) noemen we in het Nederlands REM-slaap gedragsstoornis. RBD treedt op tijdens de REM-slaap, ook wel bekend als de droomslaap. REM staat voor Rapid Eye Movement (snelle oogbeweging). Normaal gesproken zijn tijdens de REM-slaap de spieren van het lichaam helemaal ontspannen, behalve de oogspieren en ademhalingsspieren. Bij mensen met RBD ontbreekt deze spierontspanning.
RBD kan voorkomen zonder dat iemand een andere aandoening heeft. Dit noemen we geïsoleerde RBD. RBD komt ook voor bij mensen met de ziekte van Parkinson, dementie met Lewy bodies of multipele systeematrofie (MSA).
REM-slaapgedragsstoornis (RBD) komt vaak voor bij mensen met parkinson en heeft invloed op hun kwaliteit van leven én die van hun partner. Uit onderzoek blijkt dat RBD vooral zorgt voor slaapproblemen, angst en spanningen in relaties. Mensen met deze diagnose en hun naasten zoeken medische en niet-medische manieren om hiermee om te gaan. Deze inzichten helpen om de zorg te verbeteren.
Sinds onze kinderen het huis uit zijn, zijn we, mijn echtgenote en ik, vooral samen op vakantie gegaan. Echter, sinds mijn diagnose reist er een ongenodigde gast mee: RBD wat vooral voor wat praktische uitdagingen zorgt.
Hoewel er voor RBD verschillende medicijnen bestaan die de symptomen van RBD beïnvloeden werken deze bij mij niet volledig. Ze dempen de onrust wel wat, maar kunnen niet voorkomen dat ik af en toe praat en beweeg in mijn (rem)slaap. Om zoveel mogelijk eventueel letsel te voorkomen is het advies om naast medicijnen de slaapkamer te saneren.
Nadat de diagnose RBD gesteld is, is mijn natuurlijke reactie om meer informatie hierover op te zoeken. Internet is geduldig maar kan ook overweldigend zijn en soms vind ik een fysiek boek in handen hebben prettiger om door te bladeren en te lezen.
Ik werd steeds onrustiger in mijn slaap en de eerste die dat opviel was natuurlijk mijn vrouw. Zij dacht in eerste instantie aan stress en dat ik te veel deed. Ook op het werk ben ik toen het gesprek aangegaan en daar kwamen collega’s met het idee dat ik misschien te veel schermtijd zou hebben voor het slapengaan, of ik kreeg de vraag of ik alcohol dronk en ze dachten aan stress. Zelf had ik helemaal niet het gevoel dat het één van die dingen was.
In 2022 is bij mij de diagnose RBD (REM-sleep behavioral disorder, of REM-slaap gedrag stoornis) gesteld. Tijdens de REM-slaap droom je en zijn je spieren normaal gesproken verslapt. Bij mensen met RBD is dit niet zo en leven ze hun dromen uit. Ze praten, schreeuwen, bewegen, schoppen en slaan om zich heen en vallen soms uit bed. RBD is vaak een voorbode voor de ziekte van Parkinson of parkinsonismen.
Met de poes op schoot zit ik de ochtendkrant te lezen. De dag is jong, de haan kraait nog niet. Opeens hoor ik in huis een ijselijke kreet, gevolgd door kabaal.